DEDAŞ'tan, sulamada verim için damla sulama yöntemi önerisi

DİCLE Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (DEDAŞ) hizmet bölgesinde sulama yönteminin tarımsal maliyetlere etkisine ilişkin yapılan analizde, tarımda doğru sulama yöntemiyle enerji faturasını yarı yarıya düşürüldüğünü, sulama verimi için damla yöntemiyle sulamanın yapılması önerildi.


Mardin ve Şanlıurfa'da biriken borçları nedeniyle tarımsal sulama abonelerinin elektriğinin kesilmesi, çiftçilerin enerji maliyetlerini gündeme getirdi. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde elektrik dağıtım hizmeti veren Dicle Elektrik, Şanlıurfa ve Mardin için yaptığı model analizde arazinin sulanması için gereken su miktarını, elde edilen verimi, harcanan enerji miktarını ve bunların kar ve zarar sonuçlarını hesapladı. Analizde bölgede faaliyet gösteren ziraat odalarının konuyla ilgili araştırmaları da dikkate alınırken, tarla eğimi ve hava sıcaklığı gibi bölge şehirleri arasında büyük farklılıklar göstermeyen değişkenler ise model dışında tutuldu. Model analizin sonucuna göre, tarımsal sulamada damla yönteminin uygulanması Mardinli çiftçiye 100 dönümde yaklaşık 42 bin lira, Şanlıurfalı çiftçiye ise yaklaşık 37 bin lira tasarruf sağladığı ortaya çıktı.

'SULAMA VERİMİ İÇİN DAMLA SULAMA ÖNERİYORUZ'
Analiz sonuçlarını değerlendiren Dicle Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Genel Müdürü Yaşar Arvas, tarımsal sulama abonelerinin girdi maliyetlerini düşürmelerine yardımcı olmak istediklerini söyledi. Bunu bir hizmet ve sosyal sorumluluk olarak gördüklerini aktaran Arvas, yaptıkları saha çalışmaları ve araştırmalar sonucunda ortaya çıkan tabloda çiftçilerin sulama verimini yükseltmek ve enerji maliyetlerini düşürmek için yüzey sulama yerine damla sulama yöntemini kullanmalarını önerdiklerini söyledi. 
Bölgenin sıcak ve kurak yapısının büyük zorlukla yüzeye çıkarılan suyun hızlıca buharlaşmasına ve sulama veriminin düşmesine neden olduğunu belirten Arvas, "Damla sulamada, bitkinin kökleri doğrudan suya kavuştuğu için buharlaşmadan minimum oranda etkileniyor ve olabildiğince fazla miktarda su bitki ve toprakla buluşuyor. Dağıtım bölgemizdeki tarımsal faaliyetlerin büyük kısmını oluşturan pamuk ve mısırın su ihtiyacı diğer tarımsal ürünlere göre çok daha yüksek. Suya erişmek için kullanılan kuyuların derinliği Şanlıurfa'da ortalama 350 metre iken, Mardin'de ortalama 500 metre. Bu durum hem kuyu açma maliyetini hem de suyu yüzeye çıkarmak için kullanılan elektrik maliyetini ciddi oranda artırıyor" dedi.

'BÖLGEDE YÜZEY SULAMALAR AĞIRLIKTA'
Bölgede kuyu suları dışında Atatürk Barajı'ndan temin edilen sularla yapılan tarımsal sulamalarda çiftçilerin su ücretlendirmeleri, kullandıkları suyun miktarına göre değil, sulanan arazinin büyüklüğüne göre yapıldığını anlatan Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Başkanı Doç. Dr. Ali Fuat Tarı ise şunları söyledi:

"Çiftçi ne kadar su kullanırsa kullansın birim alan için ödeyeceği ücret değişmiyor. Bu durum, üreticilerin daha çok su tasarrufu sağlayan modern sulama yöntemlerine yönelmelerinde engel oluşturuyor. Bölgede daha çok yüzey sulama yöntemleri ağırlıkta. Yağmurlama ve damlama gibi verimli yöntemler ise daha az tercih ediliyor. Örneğin Şanlıurfa'da yaklaşık yüzde 80 yüzey sulama, yüzde 20 damla sulama yöntemi, Diyarbakır'da yüzde 60-65 yüzey sulama, yüzde 35-40 damla tekniği kullanılıyor. Mardin'de özellikle Kızıltepe ve Derik ovalarında yüzde 40 yüzey sulama, yüzde 60 damla sulama, Siirt ve Batman illerinde ağırlıklı yüzey sulama, Şırnak'ta ise yüzde 80 yüzey sulama ve yüzde 20 damla sulama yapılıyor." 
'TARIMSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İÇİN OLUMSUZ'
Tekniğine uygun yapılmayan yüzey sulama yöntemlerinin tarımsal sürdürülebilirlik açısından olumsuz etkileri olduğuna dikkat çeken Tarı, ciddi miktarda su, toprak ve bitki besin maddesi kaybı oluştuğunu kaydederek, "Diğer yandan, taban sularının yükselmesi sonucunda çoraklık ve drenaj sorunları da ortaya çıkıyor. Hem enerji tasarrufu için hem de sürdürülebilir tarım için çözüm yüzey sulama yöntemlerini terk edip, daha gelişmiş ve etkin yöntemler olan damla ve yağmurlamaya geçmek. Bölgemiz tarımında enerji sorunu ancak bu şekilde çözülebilir" dedi. 
DHA